W naszym Układzie Słonecznym trwa wyścig, ale nie ma on nic wspólnego z mechaniką grawitacyjną czy prędkością. Astronomowie badający planety gazowych olbrzymów – Saturna i Jowisza – toczą zaciętą rywalizację o to, kto odkryje więcej księżyców. W tym momencie na prowadzenie wysuwa się Saturn z pierścieniami – ale ile dokładnie księżyców ma Saturn? I jak to się ma do liczby księżyców masywnego Jowisza?
Obecnie Saturn ma 53 potwierdzone księżyce – to tyle samo co Jowisz. Jednak to Saturn wygrywa wyścig o księżyce wśród gazowych olbrzymów dzięki 29 tymczasowym księżycom, które astronomowie odkryli w ciągu ostatnich kilku dekad. (Jowisz ma obecnie 26 tymczasowych księżyców). Tymczasowy księżyc to taki, który został odkryty przez astronomów, ale wciąż czeka na dodatkowe obserwacje, aby go potwierdzić.
Uwzględniając księżyce tymczasowe, Saturn ma 82 możliwe księżyce, podczas gdy Jowisz ma ich 79. Gazowe olbrzymy, takie jak te planety, są tak duże i mają tak silne pola grawitacyjne, że są w stanie przyciągnąć znacznie więcej satelitów niż planeta, taka jak Ziemia, z jednym księżycem. Liczba księżyców prawdopodobnie zmieni się w przyszłości, gdy astronomowie będą kontynuować obserwacje Saturna i Jowisza oraz wielu ciał, które krążą wokół nich. Jowisz może nawet wyprzedzić Saturna w pewnym momencie w przyszłości.
Dwa księżyce oceaniczne Saturna
Podczas gdy Jowisz znany jest ze swoich czterech dużych księżyców Galileuszowych (nazwanych tak, ponieważ zostały zaobserwowane przez Galileusza za pomocą jego XVII-wiecznego teleskopu), Saturn posiada dwa księżyce, które przyciągnęły uwagę astronomów: Enceladusa i Tytana.
Zarówno Enceladus jak i Tytan są księżycami oceanicznymi, co oznacza, że posiadają podpowierzchniowe oceany wody w stanie ciekłym. Na Tytanie znajdują się nawet jeziora powierzchniowe, choć te składają się z metanu i etanu. Enceladus to lodowy księżyc znany z tego, że poprzez swoją atmosferę wyrzuca w przestrzeń kosmiczną ogromne ilości wody. Podczas misji Cassini astronomowie byli w stanie zbadać te gejzery i w ten sposób odkryli ocean znajdujący się pod jego lodową skorupą.
Pierścienie Saturna mają księżyce
Saturn jest najbardziej znany ze swoich wielkich, pięknych pierścieni, które zbudowane są z lodu i skał. Niektóre z tych skał i kawałków lodu są tak duże, że pomagają kształtować pierścienie; NASA klasyfikuje je jako „moonlets”. Niektóre z pierwszych odkrytych moonletów były tak duże jak boisko do piłki nożnej i powodowały zmiany grawitacyjne w pierścieniach – tak właśnie odkryli je astronomowie. Niektóre księżyce powstały w wyniku kolizji zachodzących w pierścieniach Saturna, lub na przykład poprzez rozpad księżyca na mniejsze obiekty (w wyniku oddziaływania sił pływowych Saturna).
