Nowe badania sugerują, że niektóre samice kolibrów przywdziewają efektowne pióra, aby nie przeszkadzały im inne kolibry.
Samce Nektareczeka błękitnego (Florisuga mellivora) mają jasnoniebieskie głowy i gardła. Samice mają zwykle bardziej szare odcienie, ale niektóre mają również niebieski kolor. Wyglądanie na sprawnego i dobrego, aby zaimponować potencjalnym partnerom, często wyjaśnia żywe kolory zwierząt. Ale wybór partnera nie wydaje się prowadzić do ładnego upierzenia tych samic, ponieważ samce nie wydają się preferować niebieskich samic. Zamiast tego jasne kolory mogą pomóc samicą wtapiać się w facetów, a w rezultacie żywić się dłużej bez nękania przez inne kolibry, donoszą naukowcy z 26 sierpnia w Current Biology.
Poza rywalizacją o partnerów zwierzęta często konkurują również o terytorium, uwagę rodziców, rangi społeczne i pożywienie. Wybory kojarzące się nie obejmują wszystkich innych interakcji i nie zawsze mogą wyjaśnić wygląd zwierząt, mówi Jay Falk, biolog ewolucyjny z University of Washington w Seattle.
Aby rozpocząć badanie, dlaczego niektóre samice jakobinów mają kolorowe, niebieskie upierzenie, Falk i współpracownicy schwytali i wypuścili ponad 400 ptaków w Gamboa w Panamie, używając genetyki do określenia ich płci. Większość samic miała szare kolory – oliwkowo-zielone głowy i plecy oraz cętkowane gardła. Ale prawie 30 procent samic miało lśniące, niebieskie nogginsy, które mają wszystkie młode osobniki i które są charakterystyczne dla dorosłych samców.
Te ptaki rozwijają jasne kolory w okresie dojrzewania, kiedy ptaki nie szukają jeszcze partnerów, a w przypadku niektórych hummerów, kolory utrzymują się do dorosłości, kiedy większość samic zrzuca jasne kolory. Jeśli te kolory u samic były spowodowane wyborem partnera, to jest to „dokładne przeciwieństwo tego, czego można się spodziewać”, mówi Falk, który wykonał tę pracę w Cornell Lab of Ornithology i Smithsonian Tropical Research Institute w Gamboa.
W innym eksperymencie zespół umieścił ptaka taksydermii, który był szarą samicą, samcem lub samicą o niebieskiej głowie, przy każdej z par karmników dla kolibrów i porównał reakcje żywych ptaków na wypchane manekiny. Wydawało się, że samce preferują szaro wyglądające samice, czasami wykonując nurkowania z pikowaniem. Odwiedzający karmniki częściej próbowali kojarzyć się z zielonym żeńskim ciałem dublet niż z samcem lub samicą o ubarwieniu męskim imitującym niebieski.
Nektareczki błękitne mogą być również bardzo agresywne, mówi Falk. Z punktu widzenia osobowości są „jak pokazowi sportowcy świata kolibrów”. W karmidłach zakonserwowane samice o matowozielonych odcieniach częściej znosiły ataki, gdy w karmniku obok znajdował się wypchany samiec lub samica koloru niebieskiego. Nękania dotyczyły nie tylko Nektareczków, ale także innych gatunków kolibrów, co sugeruje jeszcze większą korzyść z jasnych kolorów. „To naprawdę fajne, że te inne gatunki zwracają uwagę na różnice między samcami a samicami” – mówi Falk.
Następnie naukowcy wszczepili dzikim ptakom małe znaczniki śledzące, aby zespół mógł zliczać czas ptaków przy karmnikach, które wykryły znaczniki. Jasno ubarwione samice częściej odwiedzały karmniki, zwłaszcza te z większą ilością słodkiego nektaru, i spędzały tam więcej czasu niż ich wyciszone odpowiedniki.
Możliwość częstszego latania pod radarem i częstszego jedzenia w spokoju może sprawić, że jaśniejsze samice ptaków będą bardziej sprawne niż inne samice. „Kolibry mają najwyższy wskaźnik metabolizmu spośród wszystkich kręgowców na Ziemi” – mówi Ola Fincke, biolog ewolucyjny z University of Oklahoma w Norman, który nie brała udziału w badaniu. Większy dostęp do lepszej żywności może sprawić, że te zwierzęta będą zdrowsze, chociaż nowe badanie dotyczyło tylko karmników dla kolibrów i nie jest jasne, czy ten sam trend będzie dotyczył żerowania z dzikich kwiatów.
Chociaż nie jest jeszcze jasne, co napędza takie finezyjne pióra – czy to genetyka, hormony czy coś innego – jest to „ekscytujący przykład” wyewoluowanej cechy, która pomaga kobietom łączyć się z samcami, aby uniknąć nękania, mówi Sara Lipshutz, biolog ewolucyjny w Loyoli. University Chicago, która nie była zaangażowany w pracę.
Badanie pomaga również skupić się na samicach ptaków, które nie przyciągnęły tak dużej uwagi badaczy jak samce. Lipshutz mówi, że przez długi czas naukowcy „ignorowali samice — 50 procent kręgowców”.
