U gryzoni i świń, u których występuje niewydolność oddechowa, tlen może być wchłaniany przez tkanki w odbytnicy, co pomaga zwierzętom wrócić do zdrowia – sugeruje nowe badanie. Naukowcy stojący za badaniami proponują, że wprowadzanie tlenu do odbytu może pewnego dnia pomóc w ratowaniu ludzkiego życia, jeśli konwencjonalne metody wentylacji są niedostępne.
„Wygląda to jak szalony pomysł”, mówi Sean Colgan, gastroenterolog z University of Colorado w Boulder, który nie brał udziału w badaniu. „Ale jeśli spojrzymy na dane, to w rzeczywistości jest to bardzo przekonujące”.
Większość ssaków oddycha przez usta i nos i wysyła tlen do ciała przez płuca. Kilka zwierząt wodnych, w tym strzykwy i sumy, oddychają przez jelita, a tkanki jelitowe ludzi mogą łatwo wchłaniać farmaceutyki. Nikt jednak nie wiedział, czy tlen może dostać się do krwiobiegu przez jelita ssaków.
Aby się tego dowiedzieć, Takanori Takebe, gastroenterolog ze Szpitala Dziecięcego w Cincinnati, i jego koledzy przetestowali kilka metod wentylacji jelit myszy i świń, które zostały na krótko pozbawione tlenu. W jednej grupie 11 myszy, cztery z nich poddano peelingowi jelit, aby rozrzedzić wyściółkę śluzówki i poprawić wchłanianie tlenu. Następnie badacze wstrzyknęli czysty tlen pod ciśnieniem do odbytów myszy oczyszczonych i czterech z siedmiu nie oczyszczonych.
Następnie badacze wycofali tlen z tych zwierząt, czyniąc je „niedotlenionymi”. Trzy niepoddane szorowaniu myszy, które nie otrzymały tlenu jelitowego, przeżyły medianę 11 minut. Myszy z nieczyszczonymi jelitami, które otrzymywały tlen przez odbyt, przetrwały 18 minut. Tylko wentylowane myszy z oczyszczonymi jelitami przeżyły godzinny eksperyment, a ich wskaźnik przeżycia wyniósł 75%, donoszą badacze.
Takebe i współpracownicy chcieli jednak zrezygnować z uciążliwego i niebezpiecznego procesu peelingu jelit. Zastąpili więc tlen pod ciśnieniem płynami znanymi jako perfluorowęglowodory, które mogą przenosić duże ilości tlenu i są często używane jako substytut krwi podczas operacji. Ponieważ mają one dużą gęstość, mogą również pomóc w wypłukiwaniu śluzu z jelita. Badacze wstrzyknęli bogate w tlen perfluorowęglowodory do odbytów trzech niedotlenionych myszy i siedmiu niedotlenionych świń; jako kontrolę, wpuścili roztwór soli fizjologicznej do jelit dwóch niedotlenionych myszy i pięciu niedotlenionych świń.
Podczas gdy poziom tlenu we krwi w grupach kontrolnych gwałtownie spadł, poziom tlenu w wentylowanych myszach ustabilizował się na normalnym poziomie. U leczonych świń, nasycenie krwi tlenem wzrosło o około 15%, uwalniając je od objawów niedotlenienia. Kolor i ciepło powróciły do ich skóry i kończyn w ciągu kilku minut.
Te dwa odkrycia, twierdzi Takabe, są dowodem na to, że ssaki mogą wchłaniać tlen przez jelita – i że ich nowe „dziwne podejście” jest bezpieczne. Nowa metoda będzie musiała przejść testy bezpieczeństwa u ludzi, ale Takebe mówi, że może sobie wyobrazić wstrzykiwanie płynów z tlenem przez odbyt, aby pomóc ratować ludzkie życie, gdy standardowe metody wentylacji są niedostępne, jak na przykład podczas ostatniej pandemii koronawirusa.
Nawet jeśli okaże się to bezpieczne, wentylacja tlenowa przez odbyt może nie być szczególnie skuteczna, mówi Markus Bosmann, pulmonolog z Boston University School of Medicine, który nie brał udziału w badaniu. Chciałby, aby naukowcy porównali tę technikę z konwencjonalnymi metodami leczenia oddechowego, takimi jak wentylacja mechaniczna. Colgan zgadza się, że potrzeba więcej testów i zauważa, że gdyby kiedykolwiek stosowano wentylację analną u pacjentów, prawdopodobnie musiałoby to być krótkotrwałe. Dodaje, że wprowadzenie tlenu do jelit prawdopodobnie zabiłoby mikroby biorące udział w trawieniu.
Teoretycznie jednak wentylacja dojelitowa nie powinna mieć długotrwałych skutków, mówi Caleb Kelly, gastroenterolog z Yale School of Medicine, który recenzował artykuł. Oczywiście będzie to musiało zostać wykazane za pomocą eksperymentów, mówi. „Ale mogą one pokazać, że we właściwych okolicznościach jest to skuteczne”.
